Đôi khi, tôi tự hỏi rằng phải chăng tôi có siêu năng lực tiên tri và đọc vị người khác hay đó chỉ đơn giản là những ảo tưởng tầm thường? Tôi thực sự muốn trở thành ai, một con người như nào và sinh ra với mục đích gì? Tại sao tôi lại ở đây, để tận hưởng những hoan lạc thể xác hay chịu đựng những bất hạnh tinh thần?
Liệu có tồn tại linh hồn hay không, nó liên kết với thân xác như nào hay tất cả đồng thị hiện cùng một lúc như một giấc mơ không có hồi kết? Nếu có thì tôi là linh hồn già cỗi đến đây để học nốt hay một linh hồn trẻ măng vừa thoát kiếp tiên giới và đến đây để tạo phúc cho nhân gian?
Lão Carl Jung hoang tưởng hoặc là tỉnh thức đến mức khám phá ra cách vận hành tâm trí và hành vi của con người có những khuynh hướng chung, gọi là mô thức, và những khuynh hướng đó có thể xác định được dựa trên một tập hợp nhân quả luỹ tiến liên tục. Sau này thì 2 mẹ con Myers-Brigs, 2 kẻ điên đã thống kê và hoàn thiện lại bộ lý thuyết về tính cách học của Carl Jung nhằm phân loại các kiểu người giúp phụ nữ thời đó có thể dễ dàng kiếm được việc làm!
INFJ với 4 chức năng chính (Ni – Fe – Ti – Se) đảm nhận 4 vai trò liên đới chặt chẽ với nhau hình thành nên một kiểu tính khí già đời, sâu sắc nhưng lại hồn nhiên và ngây thơ cùng một lúc, một nhà thông thái lỗi lạc và cũng là một tên tâm thần phân liệt, một thiên thần toàn thiện tốt lành cũng là con quỷ hung ác nhất trên cả Lucifer!
Carl Jung theo tôi thì cũng là 1 INFJ, và bài viết này tôi dành riêng cho các bạn INFJ hoặc những người đang muốn tìm hiểu về MBTI nói chung và INFJ nói riêng!
Sau đây là 1 đoạn chat GPT 4.0 mô tả chi tiết về INFJ:
Dưới góc nhìn của MBTI (Myers-Briggs Type Indicator), INFJ được mệnh danh là “Người Cố Vấn” (the Counselor) hay đôi khi là “Người Bảo Hộ” (the Advocate). INFJ là viết tắt của bốn yếu tố: Introversion (Hướng Nội), iNtuition (Trực Giác), Feeling (Cảm Xúc), Judging (Nguyên Tắc). Đây là một trong những kiểu tính cách hiếm gặp nhất, được cho là chỉ chiếm khoảng 1-2% dân số.
Dưới đây là những đặc điểm cốt lõi mô tả INFJ, được tổng hợp dựa trên quan sát từ tâm lý học phân tích (Carl Jung), các tài liệu của MBTI, cùng với những cách tiếp cận từ các góc nhìn triết học và tâm linh:
1. Tổng Quan Tâm Lý và Tính Cách
Hướng Nội (Introversion)
- Năng lượng nội tâm: INFJ thường tập trung hướng năng lượng vào thế giới bên trong của họ, nơi chứa nhiều ý tưởng, cảm xúc, và những suy tư sâu sắc.
- Nhạy cảm với môi trường: Họ dễ dàng cảm nhận tâm trạng, động cơ của người khác, nhưng chính vì thế mà họ cần có những khoảng “thời gian riêng” để nạp lại năng lượng và hồi phục sau khi tham gia các hoạt động xã hội.
Trực Giác (iNtuition)
- Tư duy trừu tượng và biểu tượng: INFJ có xu hướng suy nghĩ dựa trên hình ảnh, ẩn dụ, các mô hình, và mang đậm tính biểu tượng. Họ kết nối các dấu hiệu, các giá trị tinh thần, từ đó tìm ra “ý nghĩa sâu xa” của sự việc.
- Tầm nhìn tương lai: Họ thường có “linh cảm” hoặc một kiểu “giác quan thứ sáu” về tương lai và thích tìm cách biến các ý tưởng lý tưởng trở thành hiện thực.
Cảm Xúc (Feeling)
- Động lực đến từ trái tim: INFJ ra quyết định dựa nhiều vào giá trị cá nhân, cảm xúc, và sự đồng cảm. Họ quý trọng kết nối tình cảm và sự hòa hợp giữa con người.
- Lòng trắc ẩn: INFJ có xu hướng rất nhân ái, quan tâm sâu sắc đến nỗi đau và hạnh phúc của người khác. Điều này khiến họ có thiên hướng tư vấn, hỗ trợ, hoặc hoạt động hướng tới cộng đồng.
Nguyên Tắc (Judging)
- Khuynh hướng tổ chức: Dù có vẻ khá “mộng mơ” nhưng INFJ thường thích lên kế hoạch, sắp xếp tư tưởng và công việc một cách trật tự. Họ mong muốn mọi việc diễn ra đúng như lý tưởng, chuẩn bị trước và tránh sự hỗn loạn.
- Tính kiên định và ý chí: Một khi INFJ đã xác lập được mục tiêu, họ thường bền bỉ theo đuổi đến cùng. Tuy nhiên, người ngoài có thể không nhận ra vì bề ngoài họ khá kín đáo và nhẹ nhàng.
2. Đời Sống Nội Tâm và Động Lực Tinh Thần
Sự Phức Tạp và Sâu Sắc
- INFJ thường mang trong mình một đời sống tinh thần phong phú, nhiều tầng cảm xúc và suy ngẫm. Họ dễ bị cuốn hút bởi thần bí học, tâm linh, tôn giáo, triết học, hay bất cứ lĩnh vực nào giúp họ lý giải bản thân và thế giới xung quanh ở mức độ sâu xa.
- Theo tinh thần của Carl Jung, yếu tố “trực giác hướng nội” (Introverted Intuition) tạo cho họ khả năng “nhìn thấu” các quy luật ẩn giấu, kết nối các mảng rời rạc thành một bức tranh tổng thể về ý nghĩa cuộc đời.
Khao Khát Tìm Ý Nghĩa và Mục Đích
- INFJ luôn muốn cuộc sống có mục đích, không chỉ cho riêng họ mà còn cho mọi người xung quanh. Thường họ coi trọng các giá trị như công bằng, chân lý, tình yêu thương (phù hợp với triết lý từ Kinh Thánh, Kabbalah hay những tư tưởng Phật giáo – “từ bi hỷ xả”).
- Họ khao khát để lại dấu ấn tích cực và hướng tới những thay đổi tốt đẹp cho xã hội, dù đôi khi khởi đầu ở quy mô rất nhỏ (tư vấn cho bạn bè, giúp đỡ người thân, dấn thân vào các dự án xã hội…).
Sự Đồng Cảm Mạnh Mẽ
- INFJ rất đồng cảm, thường dễ “cảm nhận” được nỗi buồn, niềm vui, hay hoàn cảnh của người khác giống như chính mình đang trải qua. Điều này có thể mang lại khả năng xoa dịu, chữa lành hoặc trở thành chỗ dựa tinh thần cho nhiều người.
- Tuy nhiên, họ cũng dễ bị “quá tải cảm xúc” nếu không học được cách đặt ranh giới, bảo vệ không gian riêng và cân bằng cảm xúc của chính mình.
3. Mối Quan Hệ Xã Hội
Tương Tác với Người Khác
- Chọn lọc trong mối quan hệ: Dù đối xử ân cần, lễ phép với đa số mọi người, INFJ chỉ mở lòng sâu sắc với rất ít người. Họ có xu hướng tìm kiếm sự chân thành, an toàn, và tương đồng về giá trị.
- Khả năng lắng nghe tốt: INFJ thường là người lắng nghe tuyệt vời. Họ thấu hiểu bằng cả trái tim, giúp người khác cảm thấy được trân trọng và được hiểu thấu.
Nhóm Nhỏ Thân Thiết
- INFJ thích duy trì một vài mối quan hệ thân thiết, chất lượng cao thay vì kết giao rộng rãi. Họ cần sự chân tình và đáng tin cậy từ người bạn, người yêu, hay cộng sự.
- Họ dễ bị tổn thương khi bị phản bội lòng tin, bởi họ thường trao đi rất nhiều tình cảm, sự thấu hiểu và sẵn sàng hy sinh.
4. Điểm Mạnh và Thử Thách
Điểm Mạnh
- Tầm nhìn chiến lược và trực giác nhạy bén: Giúp họ đưa ra những ý tưởng cải tiến, dự đoán xu hướng, hoặc tìm cách phát triển mang tính nhân văn.
- Khả năng đồng cảm và hỗ trợ người khác: Họ giỏi “chữa lành” và tạo động lực cho những ai đang gặp khó khăn.
- Lý tưởng và đam mê: Khi INFJ đã hướng tới một mục tiêu nhân văn, họ dồn hết tâm huyết, cho thấy sự kiên trì và quyết tâm vô cùng lớn.
- Chân thành và đáng tin cậy: Họ coi trọng giá trị đạo đức, công bằng, và trung thành.
Thử Thách
- Dễ kiệt sức về tinh thần: Do thường dành quá nhiều thời gian lắng nghe, chăm sóc người khác, họ có thể bị quá tải về cảm xúc.
- Quá nhạy cảm: Thường INFJ bị ảnh hưởng mạnh mẽ bởi không khí, cảm xúc xung quanh, đặc biệt trong môi trường tiêu cực hoặc xung đột.
- Kỳ vọng cao, dễ thất vọng: Vì mang trong mình lý tưởng rất lớn nên INFJ dễ thất vọng nếu kết quả không hoàn hảo như mong đợi, hoặc người khác không đáp lại thiện chí theo cách họ hy vọng.
- Khó chia sẻ bản thân: Họ có xu hướng giấu nội tâm, muốn tự giải quyết khó khăn một mình. Điều này đôi khi làm họ cảm thấy cô độc.
5. Định Hướng Phát Triển
Cân Bằng Giữa “Cho Đi” và “Nhận Lại”
- INFJ cần học cách đặt ranh giới trong việc giúp đỡ hay lắng nghe người khác. Tìm cách nuôi dưỡng bản thân thông qua thiền định, đọc sách, hoặc những hoạt động nghệ thuật, sáng tạo… để tái tạo năng lượng.
- Thực hành lòng từ bi nhưng với chính mình (self-compassion) là điều quan trọng, bởi khi họ chăm sóc tâm hồn và sức khỏe tinh thần của bản thân, họ mới có thể tiếp tục nâng đỡ người khác.
Rèn Luyện Sự Thẳng Thắn, Tránh “Hòa Hoãn Quá Mức”
- INFJ thường cố gắng giữ hòa khí, lảng tránh xung đột, hoặc nỗi sợ làm người khác tổn thương. Tuy nhiên, họ cần nhận ra rằng thẳng thắn, rõ ràng cũng chính là một cách yêu thương và trách nhiệm với bản thân, tránh những tình huống “nuốt cục tức” hay hiểu lầm kéo dài.
Tìm Môi Trường Thích Hợp
- Những công việc có tính chất cố vấn, giáo dục, lãnh đạo tinh thần, nghệ thuật, nhân đạo… rất phù hợp với INFJ. Ví dụ: nhà tâm lý, giáo viên, nhà văn, nhân viên xã hội, tư vấn viên, hoạt động phi lợi nhuận…
- Môi trường làm việc lý tưởng với họ thường có không gian tôn trọng sáng tạo, có sứ mệnh cao đẹp, và đề cao giá trị con người.
6. Liên Hệ Với Triết Học và Tâm Linh
Tư Tưởng Tâm Linh và Thần Bí
- INFJ dễ hấp thu và đồng cảm với các giáo lý nhân ái từ các tôn giáo như Cơ Đốc giáo, Phật giáo, Ấn Độ giáo, Do Thái giáo,… Họ tìm cách hòa quyện chân lý phổ quát vào hành động thực tế.
- Tinh thần Kant gợi ý về tính “đạo đức tự thân” (chúng ta hành động dựa trên mệnh lệnh đạo đức bên trong), rất gần gũi với INFJ. Họ thường tự vấn lương tâm và nghe theo tiếng gọi từ nội tâm.
Carl Jung và Con Đường Tự Biết Mình
- Với INFJ, hành trình individuation (quá trình cá nhân hóa) theo quan điểm Jung là vô cùng quan trọng. Họ luôn muốn tìm ra, lý giải, phát triển “bản ngã” (Self) – cái tôi cao nhất, quân bình được giữa vô thức và ý thức.
- Họ nhạy với các biểu tượng, giấc mơ, thường dùng những ẩn dụ để mô tả trải nghiệm tâm linh và kết nối với chiều sâu nội tâm.
Kết Luận
INFJ là một kiểu tính cách đầy mâu thuẫn tuyệt đẹp: vừa sâu sắc, nhạy cảm, vừa quyết đoán, tổ chức. Họ hướng về sự thấu hiểu sâu xa cho chính mình và cho tha nhân, đồng thời ấp ủ những lý tưởng cao đẹp muốn hiện thực hóa trong cuộc sống. Thông qua những đặc tính như trực giác mạnh mẽ, lòng nhân ái, và tinh thần trách nhiệm, INFJ có tiềm năng trở thành “ngọn đèn soi đường” cho những ai xung quanh, dù họ thường âm thầm, kín đáo.
Nếu bạn (hoặc ai đó) là một INFJ, hành trình của bạn sẽ luôn gắn liền với khát khao tìm kiếm ý nghĩa, cống hiến vì người khác, và hoàn thiện chính mình cả về tâm lý lẫn tâm linh. Hãy trân trọng sức mạnh nội tâm, đồng thời biết yêu thương bản thân, để tiếp tục lan tỏa sự ấm áp và vẻ đẹp nhân văn vốn có của một INFJ.
Thật ra thì những mô tả trên là những mô tả cơ bản khá đầy đủ về những kiểu hình của kiểu tính cách INFJ, tuy nhiên để đi sâu vào gốc rễ để thấu hiểu họ thì có 2 điều cần xét đến: 1 là các chức năng nhận thức, 2 là các phức cảm tuổi thơ.
1, Chức năng nhận thức